Takva kelimesi Arapça bir kelime olup ve Allah’tan korkup günahlardan sakınma anlamına gelir.
وَاِنْ مِنْكُمْ اِلَّا وَارِدُهَاۚ كَانَ عَلٰى رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّاۚ
ثُمَّ نُنَجِّي الَّذ۪ينَ اتَّقَوْا وَنَذَرُ الظَّالِم۪ينَ ف۪يهَا جِثِيًّا
İçinizden herkes mutlaka oraya uğrayacak. Bu, Rabbinin yapmayı üstlendiği kesin bir karardır. Sonra takva sahiplerini ordan kurtarırız. Ve zalimleri orada diz çökmüş vaziyette bırakırız (19.Meryem:71-72)
Kendini şirkten arındırıp, küfürden uzaklaşmak ve tevhide sarılmak takvanın ilk basamağıdır.
Her azadan fayda vardır. Kalbin faydası da merhamet, korku ve takvadır. Bu insanı hayvandan ayıran özelliklerdendir. İnsanın hayatını, hayvanınki gibi yeme, içme, cimadan ibaret olmamalı.
Kim Allah’ı tanımazsa bir boşlukta kalmaktan kurtulamaz, Allah’ı bilen biri de sıkıntıda olsa bile içi huzurludur.
Kuran’da Takva Ne Demek? Takva İle İlgili Ayetler
وَمَنْ اَعْرَضَ عَنْ ذِكْر۪ي فَاِنَّ لَهُ مَع۪يشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ اَعْمٰى
“Kim de zikrimden (göndereceğim kitaplardan) yüz çevirirse, şüphesiz ki ona sıkıcı/dar bir hayat vardır ve kıyamet günü’nde onu kör olarak diriltiriz.” (20/Tâhâ, 124)
Şu halde takva’ya sarılan Allah’tan korkup haramlardan sakınan kullar için ferahlık vardır.
Günahlar insanın kalbini hasta eder. Her hastanın tedavisi vardır. Hasta bir kalbi de takva ile tedavi edersin. Allah Resulü (s.a.v) de buyurduğu gibi: Kul günah işledikçe kalbinde bir leke oluşur, tevbe etmez günah işlemeye devam ederse kalbi kararana kadar siyah leke büyür ve kalbi kaplar. Böyle bir kalbi ancak Allah’ın zikri ile temizleye bilirsin.
Bir başka ayet’te takva ne demek?
Onlar ki; iman edip, kalpleri Allah’ın zikriyle mutmain/huzur ve güven içinde olanlardır. Dikkat edin! Kalpler ancak Allah’ın zikriyle mutmain olur. (13.Ra’d: 28)
Resulullah (s.a.v) bir adama dedi ki: “Muhakkak sen bir şeyi Allah korkusu sebebiyle bırakırsan, Allah sana ondan daha hayırlısını verir. (Ahmed, Müsned 5/78)
Yani kim takvalı olup Allah korkusuyla Allah’ın haram kıldığı bir şeyi bırakırsa, Allah ona muhakkak bıraktığı şeyin daha hayırlısı, daha iyisini verir.
Salih Bir Arkadaş Edinerek Takvaya Sarılmak
Günahlardan sakınmak için sahabiler ve alimler salih dostlara çok önem vermişlerdir. Çünkü Allah Resulü (s.a.v) de dediği gibi: “Kişi dostu dini üzeredir”. Yani her ne kadar kişi ben ona buna uymam dese de, kötü bir arkadaş muhakkak bir kişiyi hem ahlaken etkiler, hem de kendisiyle beraber haramlara sürükler.
Ebu Derda (r.a) şöyle demiştir: Abdullah bin Revaha elimi tutar ve şöyle derdi:
Gel bir saat iman edelim. Muhakkak ki kalp tencerenin kaynayıp galeyana gelerek alt üst olmasından daha hızlı alt üst olur. (İmam Ahmed, Tebarani)
“Her takvalı müslüman kendine sadık bir dost bulmalı. Halerini ve işlerini gözetlemesi için onu kendine murakıp (kontrolcü) yapmalı. O da, onun ahlakından, işlerinden, zahiri ve batini kusurlarından hoş görmediği şeyleri kendisine bildirmelidir. Din imamlarından akıllı ve büyük zatlar böyle yaparlardı.
Ömer (r.a) : ” Bana kusurlarımı gösteren kimseye Allah rahmet etsin” derdi.
Gazali’den Takva Hakkında Kıssalar
Ömer (r.a) Selman-ı Farisi (r.a) yanına geldiğinde, kusurlardan sorarak, “Benden sana hoşlanmadığın ne ulaştı?” diye sordu. Selman-ı Farisi (r.a) (bir şey söylemek istemeyip) affını istedi. Ömer (r.a) ısrar edince, Selman (r.a), “Bana ulaştığına göre sen sofrada iki çeşit yemek yiyormuşsun ve iki elbisen varmış; birini gündüz, diğerini gece giyiyormuşsun!” dedi. Ömer (r.a) : “Sana bundan başka bir şey ulaştı mı?” diye sordu. Selman (r.a): “Hayır, başka bir kusur işitmedim” dedi. Ömer (r.a): “Onlarda gerekeni yapılacak.” dedi. (Nefsin Hileleri ve Terbiye Yolları; Gazali)
İsa (a.s) “Seni kim edeplendirdi?” diye sorulunca, “Beni kimse edeplendirmedi; ben cahilce iş yapanlardan ne gördü isem ondan sakındım, o kadar” demiştir. (Nefsin Hileleri ve Terbiye Yolları; Gazali)
“Rivayete göre Allah (c.c), Davud (a.s)‘a şöyle vahyetmiştir:
“Ey Davud, ashabını şehvetle yemek yemekten (ve içmekten) sakındır ve uyar; çünkü dünya şehvetlerine bağlı kalplerin akılları benden perdelidir.” (Nefsin Hileleri ve Terbiye Yolları; Gazali)
Ayetler ışığında Takva nedir? aktarmış olduk. İşte takva budur.